Patrick Lencioni ontwikkelde als Amerikaans organisatieadviseur een inmiddels geroemde ‘teamwork piramide’. Hij liet de werking van deze piramide van Lencioni zien in zijn publicatie ‘De vijf frustraties van teamwork’ (2002). Dit boek spitst zich toe op de vijf belangrijkste valkuilen voor samenwerking in teamverband. En heeft tot doel om doelgerichter en efficiënter als team samen te werken. Lencioni schuift daarvoor zijn piramidemodel naar voren. Die bestaat uit vijf lagen. De onderste basis-laag is de ondersteunende en belangrijkste laag. Deze bestaat uit vertrouwen of de afwezigheid daarvan. Om teamleden vertrouwen te geven, dienen ze op de hoogte te zijn van elkaars privéleven en de persoonlijke normen en waarden. Voor het opbouwen van vertrouwen moet opbouwende feedback kunnen worden gegeven. Ook frustraties mogen het daglicht zien.
De tweede laag van de piramide van Lencioni
Deze laag ligt op (gebrek aan) vertrouwen. Hier gaat het om productieve conflicten en ook de angst voor conflicten. Conflicten blijven sluimeren als je ze uit de weg gaat. Het is de bedoelding dat teamleden conflicten durven aangaan om zo geen onbesproken zaken te laten bestaan. Die zijn namelijk remmend. Als teamleden zich onderling naar elkaar durven uit te spreken tijdens conflicten, dan scheppen ze daarmee meteen ook een sterkere band met elkaar. In deze laag van de piramide van Lencioni leren teamleden dat conflicten lang niet altijd ruzies hoeven te zijn. Een constructief conflict, eenmaal opengebroken, zorgt juist voor vooruitgang.
De derde laag: betrokkenheid versus gebrek aan inzet
Pas als de vorige twee lagen werken, kan betrokkenheid ontstaan. Dat betekent absoluut niet dat alle neuzen dezelfde kant op moeten staan. De keuzes die een team neemt, zijn eerder het gevolg van pro- en contra-argumenten. Vaagheid blijft zo weg uit de beslissingen. En ook die al te bekende ‘veilige middenweg’ wordt zo vermeden. Immers, een ‘middenweg’ is meestal niet productief.
De vierde laag van de piramide van Lencioni
Verantwoordelijkheid en het vermijden daarvan zijn de ingrediënten van de een na hoogste laag in de piramide van Lencioni. Let wel, het gaat hier niet om individuele verantwoordelijkheid maar om de verantwoordelijkheid die het team als één geheel neemt. Ook als één persoon de eindverantwoordelijkheid heeft, staat het team er wel helemaal achter. Deze laag zorgt ervoor dat deadlines gehaald en belangrijke afspraken nagekomen worden.
De vijfde laag: de top van de piramide
Deze laag omhelst de resultaten versus status/ego. Lencioni geeft met dit laatste niveau van de piramide aan dat er de neiging is van teamleden om zich op andere dingen te focussen dan de gemaakte doelstellingen. Individueel gedrag dient in deze laag zo miniem mogelijk te zijn voor een goed teamresultaat. Als andere zaken dan resultaten voorrang krijgen, dan gaat dat vaak ten koste van die resultaten. Ofwel: het eigenbelang wint het dan van het collectieve streven. Lencioni vindt dat lang niet alle groepen mensen een goed team kunnen vormen. Vooral eerzucht, ego-besef en individuele oogmerken belemmeren een goed objectief resultaat. In de piramide van Lencioni is een team altijd gebaseerd op vertrouwen en gericht op openheid, betrokkenheid, verantwoordelijkheid en een gezamenlijke focus op resultaten. Pas dan heb je een effectief team. Wil je nog wat anders leren? Dan kan management training handig zijn!